دستگاه سونوگرافی دستگاهی است که با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از بافت‌ها، غدد، اندام‌ها و جریان خون یا مایع در بدن کاربرد دارد و به این نوع آزمایش پزشکی، سونوگرافی می‌گویند.
سونوگرافیست می‌تواند ساختار‌های تصویر را ببیند و اندازه‌گیری و شناسایی کند، سپس پزشک تصاویر را می‌خواند تا به تشخیص مشکل بپردازد، البته کیفیت و نوع دستگاه سونوگرافی نیز اهمیت دارد.
در این مطلب از ارک طب ارائه دهنده انواع لوازم و دستگاه‌های تخصصی پزشکی می‌خواهیم اطلاعاتی درباره دستگاه سونوگرافی در اختیار شما قرار دهیم با ما همراه شوید.
دستگاه سونوگرافی چیست؟
دستگاه سونوگرافی یکی از راهکارهای مهم برای تشخیص بیماری در پزشکی است و اساس کار دستگاه سونوگرافی امواج صوتی است و به نام‌های اکو گرافی، پژواک نگاری و صوت نگاری نیز شناخته می‌شود.
سونوگرافی یکی از روش‌های تصویربرداری است و هیچ گونه ضرری برای بدن به همراه ندارد.
به دستگاه سونوگرافی اولتراسوند نیز گفته می‌شود. در سونوگرافی از هیچ اشعه مضری استفاده نمی شود و در سونوگرافی اغلب بافت‌های نرم مشاهده می‌شوند.
دستگاه‌های سونوگرافی شامل سیستم‌های دوبعدی یا سه بعدی می‌باشند و توانایی نمایش اندام‌های درحال حرکت را نشان می‌دهد.
انواع دستگاه سونوگرافی
دستگاه سونوگرافی به چند دسته تقسیم می‌شوند:
۱-دستگاه سونوگرافی همراه: این دستگاه برای جابجایی راحت‌تر و درمان در بیمارستان‌ها با کمبود فضا طراحی شده است.
۲-دستگاه سونوگرافی ثابت: این دستگاه در بیمارستان‌ها به صورت پایدار نصب می‌شود و معمولا استفاده بیشتری نسبت به دستگاه سونوگرافی همراه دارد.
سونوگرافی Doppler
براساس پدیده داپلر عمل میکند و هدف از انجام ان بررسی میزان و سرعت جریان خون در ریه‌ها و شریان‌های بدن است.
انواع سونوگرافی
در بخش قبل شما را با انواع دستگاه سونوگرافی آشنا کردیم، هنگامی که نام سونوگرافی را می‌شنویم اغلب دوران بارداری تداعی می‌شود اما در بخش از مقاله ارک طب می‌خواهیم یک دسته بندی کلی از سونوگرافی را بیان کنیم.
سونوگرافی معمولی: سونوگرافی معمولی در نواحی مختلف مانند شکم تصویر دو بعدی از جنین گرفته می‌شود.
سونوگرافی تخصصی: در این نوع معاینه یک مشکل مشکوک را بررسی میکند.
سونوگرافی رنگی یا کالر دایلر: این نوع تصویر برداری جریان‌ها را از طریق رگ‌های قسمت‌هایی از بدن را نشان می‌دهد.
سونوگرافی لگنی: در این نوع پروب زیر شکم گذاشته شده و اعضای داخل لگن و خارج بدن بررسی می‌شود.
سونوگرافی سه بعدی: این نوع سونوگرافی به کمک پروب‌ها مخصوص و نرم افزارهای تخصصی تصاویر سه بعدی تهیه میکند.
سونوگرافی چهار بعدی: با استفاده از اسکنر‌های مخصوص طراحی شده و برای نگاه کردن حرکات جنین قبل از زایمان می‌باشد.
اکوکاردیوگرافی جنینی: این نوع تصویر برداری در جهت کمک به ارزیابی نقص قلب مادرزادی جنین استفاده می‌شود.
اهداف سونوگرافی
همانطور که گفتیم سونوگرافی یک تصویر زنده در داخل بدن را ثبت میکند و دوربین آن از پردازش‌های داخل بدن عکس می‌گیرد، سونوگرافی می‌تواند برخی از بیماری‌های پزشکی را به راحتی تشخیص دهد، در حقیقت به کمک سونوگرافی می‌توان داخل شکم را بدون باز کردن آن مشاهده کرد.
در این بخش از مقاله می‌خواهیم اهداف سونوگرافی را برای شما بیان کنیم:
- تشخیص بیماری‌های کیسه صفرا
- تشخیص بیمارهای کبد
- تشخیص کیست‌های تخمدان
- تشخیص سنگ کلیه یا بیماری کلیوی
- تشخیص آپاندیس
- تشخیص حاملگی خارج از رحم
- بررسی رشد رحم یا فیبروم
مزایای سونوگرافی
قبل از ابداع دستگاه سونوگرافی، اسکن و تصویر برداری به وسیله اشعه ایکس مرسوم بوده که برای مادران و زنان باردار مضر بوده اما با ورود دستگاه سونوگرافی این مشکل رفع شد، امواج آن کاملا برای جنین بی خطر است و به بافت‌های بدن هیچ آسیبی نمی رساند.
از مهمترین مزایای سونوگرافی میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- سونوگرافی بی خطر و بی ریسک است.
- در همه مراحل بارداری امکان انجام تست سونوگرافی وجود دارد.
- برای آزمایش سونوگرافی نیازی به بیهوشی بیمار نیست.
- تست‌های سونوگرافی بدون درد و آزار است.
- دستگاه سونوگرافی ایمنی بالایی دارد.
- سونوگرافی روشی ارزان قیمت برای تشخیص بیماری است.
اجزای دستگاه سونوگرافی
دستگاه سونوگرافی از سه قسمت تشکیل شده است:
۱-مانیتور: مانیتور وظیفه نمایش سیگنال‌های تصویری ارسالی از یونیت اصلی را برعهده دارد.
۲-پروب: پروب قسمت تولید ارسال و دریافت امواج اولتراسوند است که با یک کابل به یونیت اصلی دستگاه متصل است، وظیفه ان تولید و ارسال امواج اولتراسوند است.
۳-مبدل‌های پیزوالکتریک: در سیستم سونوگرافی این بخش امواج اولتراسوند را تولید نموده به بافت‌های مختلف بدن ارسال میکند و دریافت امواج در این سیستم باید این توانایی را داشته باشد که انرژی الکتریکی را به امواج مکانیکی تبدیل نموده.
انواع نوع پروب
معمولا مهمترین اجزای دستگاه سونوگرافی پروب‌ها هستند.
بیشترین خرابی‌ها برای دستگاه سونوگرافی معمولا پروب‌های دستگاه‌های اولتراسوند هستند که در طول مدت خواهند داشت.
۱-پروب خطی: این پروب‌ها چهار گوشه‌ای هستند و دید ان‌ها از نظر شکل مربعی خواهد بود. معمولا از تعداد زیادی کریستال کاملا مشابه تا ۴۰۰ عدد ساخته شده اند.
۲-پروب محدب: نوع متغیری از مبدل خطی است. سرامیک‌های پیزوالکتریک به شکل محدب چیده شده اند و امواج صوتی از میدان هندسی خارج می‌شوند.
۳-پروب درون حفره ای: برای بررسی بعضی از حفره‌های داخلی بدن استفاده می‌شود.
کاربردهای دستگاه سونوگرافی
بیماری‌های زنان و زایمان: بررسی قلب جنین اندازه‌گیری قطر سر جنین اتصال جفت و محل ناف
بیماری‌های مغز اعصاب: بررسی تومور مغزی خونریزی مغزی به صورت اکوگرام مغزی
بیماری‌های چشم: تومور عصبی خونریزی شبکیه اندازه‌گیری قطر چشم
بیماری‌های قلبی: بررسی اکوکاردیوگرافی
دندان پزشکی: اندازه‌گیری ضخامت بافت نرم در حفره دهانی
جنین یاب دستگاهی است جهت تشخیص صدای قلب جنین و محاسبه تعداد ضربان قلب است.
یک دستگاه سونوگرافی چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد ؟
دقت بالای دستگاه هنگام تصویربرداری، در هر حالت کاری و ماندگاری کیفیت ان.
یکنواختی بودن تصویر مشاهده شده و چاپ شده در حالت‌های مختلف تصویربرداری.
عدم نور پذیری از فرکانس برق شهری.
شناخته شده بودن برند دستگاه و بودن و معتبر بودن شرکت ارائه دهنده ان.
نگهداری صحیح از دستگاه سونوگرافی
اگر دستگاه‌های سونوگرافی به خوبی نگهداری شوند از طول عمر بالایی دارا خواهند بود. مثلا محل قرارگیری سیم‌ها و پروب دستگاه است.
- بهتره سیم‌ها به طور کامل از هم جدا شوند و در قسمت‌های مختلف قرارگیرند چون نزدیک بودن سیم‌های دستگاه سونوگرافی باعث اتصالی و قطعی در عملکرد دستگاه می‌شوند.
- برای تمیزکردن مانیتور دستگاه سونوگرافی نباید از دستمال کاغذی استفاده کنیم چون پرز دستمال باعث اسیب رساندن به مانیتور می‌شود به جای ان میتوانیم از پارچه نرم استفاده کنیم و محلول امونیاک تهیه کنیم .برای تمیزکردن سطوح مختلف دستگاه از محلول آب و صابون استفاده کنیم.
- بعد از هر بار استفاده از پروب دستگاه سطح ان را کاملا ضدعفونی کنیم و چه بهتر که از پارچه مخصوص شرکت سازنده دستگاه برای نظافت دستگاه استفاده کنیم.
- برای اینکه اذیت نشوید که به صورت مداوم برای پروب و دستگاه از محلول‌های ضدعفونی کننده استفاده کنیم میتوانیم تعداد زیادی کاور یک بار مصرف تهیه کنیم.
- به خاطر بسپارید که دمای پروب سونوگرافی را کنترل کنید چون افزایش دما اسیب بسیار زیادی به پروب وارد میکند.
نحوه عملکرد دستگاه سونوگرافی
تصویر برادری دستگاه سونوگرافی به روش تصویر برداری سیستم‌های سونار می‌باشد در این روش امواج فراصوتی به سمت هدف ارسال و اکو امواج صوت پس از بازگشت اندازه‌گیری می‌شود.
با اندازه‌گیری موج‌های اکو می‌توان اندازه، فاصله، شکل و پایداری اجسام هدف و جنس آن‌ها را ارزیابی نمود.
در دستگاه‌های سونوگرافی نقش پروب نقش فرستنده و گیرنده امواج را برعهده دارد و زمانی که پروب روی پوست بدن کشیده شود امواج فراصوتی به داخل بدن ارسال می‌شود.
همچنین شما می توانید برای خرید دستگاه سونوگرافی از کارشناسان مجموعه ارک طب مشاوره رایگان دریافت بکنید .
خطرات سونوگرافی
در خصوص خطرات دستگاه سونوگرافی باید بگوییم که تصویربرداری با این دستگاه غیر تهاجمی است و در واقع امواج اولتراسوند کاملا بی ضرر است همانطورکه در قسمت‌های قبل در خصوص مزایای این دستگاه گفتیم کاملا بی خطر و بدون ریسک است.
امواج اولتراسوند به صورت بالقوه می‌تواند بافت را تحریک یا مختل کند، اما سونوگرافیست از تکنیک‌هایی برای به حداقل رساندن زمان و زاویای نور دهی استفاده میکند در حقیقت سونوگرافی از ایمن‌ترین آزمایشات تصویربرداری است.
اقدامات قبل از سونوگرافی
قبل از سونوگرافی نیاز به اقدامات و آمادگی خاصی نیست مگر در برخی از موارد خاص به طور مثال:
- در سونوی شکم هوای داخل روده‌ها مانع ایجاد تصویر خوب می‌شود به همین دلیل سونوگرافی روده به خوبی انجام نمی شود.
- در سونوی کیسه صفرا فرد باید صبحانه مختصر بخورد و بعد از گذشت ۶ ساعت نباید چیزی جز آب بخورد تا بتوان به خوبی تصویر کیسه صفرا را بررسی کرد.
- در سونوگرافی لکن و اعضای داخلی مانند رحم و تخمدان فرد باید به قدری آب بخورد که مثانه او پر شود تا بتوان به خوبی از قسمت‌های داخلی لگن عکس تهیه و آن‌ها را بررسی کرد.
نکات تعمیراتی دستگاه سونوگرافی
در این بخش از مقاله می‌خواهیم نکاتی درباره تعمیر دستگاه سونوگرافی بیان کنیم.
- برای بررسی اینکه کانکتورها در سر جای خود قرار دارد باید شکستگی پین‌ها، شکستگی میله‌ها و کانکتور ترک دار را به صورت کامل بررسی کرد.
- شرایط خوب کابل‌ها را با بررسی پاره گی‌ها و سیم‌های روباز ارزیابی کنید.
- در صورت وجود ترک و لکه بر روی بدنه پروب باید آن را تعمیر کنید.
- باید حفره‌ها و سوراخ‌ها و لایه لایه شدت و بی رنگ شدن مبدل لنز پروب‌ها را صورت متدوال بررسی کنید.
چگونه یک دستگاه سونوگرافی مناسب انتخاب کنیم؟
برای انتخاب دستگاه سونوگرافی باید به موارد زیر دقت کنید:
- یک دستگاه سونوگرافی در مطب با دستگاه سونوگرافی بیمارستان‌ها متفاوت است، بنابراین به حجم بیماران مراجعه کننده دقت کنید و سپس برای خرید سونوگرافی اقدام کنید.
- در زمان خرید سونوگرافی باید به قابلیت ارتقاء دستگاه از لحاظ سخت افزاری و نرم افزاری توجه کنید.
- باید در هنگام خرید دستگاه سونوگرافی از نظر مدهای کاری شرایط محیطی و تصویر برداری‌های معمول بررسی شود.
- همچنین به محل قرارگیری و شکل پروب‌های دستگاه سونوگرافی در حین خرید توجه کنید.
خرید دستگاه سونوگرافی
در قسمت قبل در خصوص انتخاب یک دستگاه سونوگرافی مناسب صحبت کردیم، خرید دستگاه سونوگرافی برای بسیاری از پزشکان و سونوگرافیست‌ها دغدغه است و به دنبال خرید دستگاهی هستند که علاوه بر دارا بودن ویژگی‌های مناسب، قیمت مناسبی نیز داشته باشد.
خوشبختانه فروشگاه ارک طب اراده دهنده لوازم و دستگاه‌های پزشکی امکان خرید دستگاه سونوگرافی را برای شما کاربران فراهم کرده است شما می‌توانید به سایت مراجعه و با مطالعه ویژگی‌ها و قابلیت‌های دستگاه سونوگرافی برای خرید اقدام کنید.
سخن پایانی
به پایان این مطلب از ارک طب رسیدیم امید است اطلاعاتی که در خصوص دستگاه سونوگرافی و مسائل پیرامونی آن در اختیار شما قرار دادیم مفید باشد چنانچه قصد خرید دستگاه سونوگرافی دارید می‌توانید به سایت ارک طب مراجعه کنید و برای خرید اقدام نمایید . ضمنا شما عزیزان می توانید برای تعمیر دستگاه سونوگرافی از کارشناسان مجموعه ارک طب مشاوره رایگان دریافت بکنید . شماره تماس : ۰۹۱۲۸۴۰۹۲۴۵