لاپاراسکوپی یا پهلوبینی :
جراحی لاپاراسکوپی(Laparascopy)، جراحی سوراخ کلیدی نامیده شده است و منظور این است که از طریق سوراخهایی در جدار شکم و نه از طریق باز کردن شکم ، برای انجام عمل جراحی استفاده می‌شود . از لحاظ پزشکی، این نوع جراحی فقط در مورد جراحی شکم و لگن به کار می‌رود. جراحی آندوسکوپی در قفسه سینه را جراحی توراکوسکوپی می نامند.نوعی تکنیک برای درون‌بینی شکم (حفره صفاق) و لگن است. اغلب لاپاراسکوپی اقدامی تشخیصی است ولی گاه می‌تواند درمانی نیز باشد مانند آپاندکتومی به روش لاپاراسکوپی یا کوله‌سیستکتومی لاپاراسکوپیک.
این تکنیکها در سالهای اخیر به دلیل کاهش زمان بستری بیمار در بیمارستان، کاهش درد و کوچکی برش و جوشگاه عمل، مورد استقبال قرار گرفته‌اند. در این روش دکتر داخل شکم را به کمک یک لوله دوربین دار (بدون بازکردن شکم) مشاهده می‌کند. این لوله از طریق ایجاد یک سوراخ بسیار کوچک در ناف تحت بیهوشی عمومی وارد می‌شود. لاپاراسکوپی می‌تواند سایر علل درد قاعدگی مثل آندومتریوز یا چسبندگی‌های لگنی یا فیبروم‌ها یا کیست تخمدان و حتی حاملگی خارج رحمی را تشخیص داده و در بعضی موارد درمان کند.
آزمایش‌های رادیولوژیک (اشعه X) و سونوگرافی قادرند بعضی بیماری‌های درون شکم و لگن را تشخیص دهند ولی هر کدام محدودیت‌های خاص خودشان را دارند. در بعضی مواقع، نیاز به یک تصویر واضح‌تر از درون شکم یا لگن داریم. قبلا در این شرایط پزشک با باز کردن شکم درون آن را دیده وامتحان میکرد ولی با استفاده از این تکنیک محتویات شکم و لگن شامل کبد، کیسه صفرا، آپاندیس، رحم، روده کوچک، تخمدان‌ها و لوله‌های رحم را می‌توان مستقیماً و بدون باز کردن شکم از طریق دستگاههای مخصوص لاپاروسکوپی مشاهده کرد.
جراحی لاپاراسکوپی :
جراحی لاپاروسکوپی که جراحی با حداقل تهاجم Minimal Invasive Surgery نامیده می شود یک تکنیک جراحی مدرن است که در آن جراحی شکم در مقایسه با برش های بزرگتر مورد نیاز در روش های جراحی مرسوم از طریق برش های کوچک (معمولا ۵ تا ۱۰ میلی متر) صورت می گیرد. عمل جراحی لاپاروسکوپی کلینیک شامل عمل های داخلی حفرات شکمی یا لگنی است. جراحی در حفره صدری یا قفسه سینه، جراحی توراکوسکوپیک نامیده می شود. اصطلاح جراحی آندوسکوپی، به عرصه وسیعتری از جراحی های درون بینی گفته می شود.
جراحی لاپاروسکوپی، جراحی سوراخ کلیدی نامیده شده است و منظور این است که از طریق سوراخهایی در جدار شکم و نه از طریق باز کردن شکم ، برای انجام عمل جراحی از قبیل موارد زیر استفاده می‌شود .
گاسترکتومی یامعده‌برداری
عمل جراحی برای برداشتن همه یا بخشی از معده است. انجام عمل گاسترکتومی معمولا برای درمان بیماری‌های زیر صورت می‌گیرد؛
سرطان معده – خونریزی زخم معده – سوراخ شدن دیواره معده – پولیپ‌های غیر سرطانی.
آپاندکتومی
در هنگام آپاندیسیت حاد یا التهاب آپاندیس درمان اصلی جراحی و برداشتن آپاندیس است. به این عمل آپاندکتومی appendectomy یا آویزه برداری می‌گویند. آپاندکتومی بیش تر با بیهوشی عمومی و برش باز شکمی انجام می‌گیرد ولی با لاپاروسکوپ نیز قابل انجام است. بافت آپاندیس برداشته شده جهت بررسی بیش تر به آزمایشگاه آسیب‌شناسی فرستاده می‌شود.
کوله‌سیستوستومی
کوله‌سیستوستومی یا زردآبدان‌گشایی روش جراحی است که به وسیله آن در کیسه صفرا یک راه جدید از یک ارگان به سطح پوست ایجاد می‌شود، که می‌تواند تخلیه کیسه صفرا را تسهیل کند. این روش در مواردی که فرد دچار کوله‌سیستیت التهاب کیسه صفرا یا در مواردی که به علت شرایط بیمار باید عمل جراحی کوله‌سیستکتومی (عمل برداشتن کیسه صفرا) به تعویق بیفتدیعنی فرد کاندید کوله‌سیستکتومی تأخیری می‌باشد، کاربر دارد.
هپاتکتومی
هپاتکتومی یاکبدبرداری به عمل جراحی برداشتن (حذف) تمام یا قسمتی از کبد اطلاق می‌شود این عبارت همچنین برای حذف کبد در حین پیوند کبد استفاده می‌شود.
اندیکاسیونها
بیشترین هپاتکتومی‌ها برای درمان نئوپلاسم کبدی؛ چه به صورت خوش‌خیم و چه بد خیم مورد استفاده قرار می‌گیرد. نئوپلاسم‌های کبدی خوش‌خیم شامل آدنوم هپاتوسلولار، همانژیوم، هیپرپلازی کانونی ندولر می‌باشد. شایع ترین نئوپلاسم‌های سرطان بد خیم کبدی شامل متاستاز به کبد می‌باشد، که بیشتر متاستازها مربوط به سرطان روده بزرگ است. رایج ترین سرطان کبد اولیه از نوع کارسینوم هپاتوسلولار می‌باشد.
هپاتکتومی همچنین برای درمان سنگ کیسه صفرا یا انگل داخل کیست کبدی به انجام می‌رسد.
لاپاروسکوپی چگونه انجام می‌شود؟
این عمل معمولاً در بیمارستان‌ها یا مراکز جراحی تحت بیهوشی عمومی (که بیمار بدون هوشیاری و احساس درد است) یا بی‌حسی نخاعی انجام می‌شود. ولی می‌توان آن را د ر برخی شرایط تحت بی‌حسی موضعی نیز انجام داد.
آماده کردن بیمار برای لاپاراسکوپی:
معده بیمار توسط یک لوله دهانی- معده‌ای (اروگاستریک) تخلیه می‌شود. یک سوند ادراری برای تخلیه ادرار کار گذاشته می‌شود. البته اگر عمل جراحی مربوط به قسمت فوقانی شکم باشد، کوتاه‌مدت و مختصر باشد یا بیمار بلافاصله قبل از عمل دفع ادرار داشته باشد ممکن است این کار انجام نشود. به علت این‌که تخت جراحی را در طول عمل برای تغییر موقعیت اعضای داخل شکم با نیروی جاذبه زمین، تغییر وضعیت و شیب می‌دهند، باید بیمار روی تخت محکم نگاه داشته شود. وسایل عمل جراحی باز (لاپاروتومی) باید در حین عمل حتماً در دسترس باشد چون ممکن است مجبور شوند عمل لاپاروسکوپی را به لاپاروتومی تبدیل کنند.
پر کردن فضای شکم از گاز مخصوص در طی لاپاراسکوپی:
محیط عمل باید دید کافی و فضای لازم را برای کار داشته باشد. با تزریق گاز به فضای شکم، دیواره شکم بلند می‌شود و فضای بزرگ‌تری برای عمل به وجود می‌آید. برای این کار یک سوزن از طریق یک برش کوچک روی پوست زیر ناف وارد می‌کنند و بعد از سوراخ کردن لایه‌های سطحی و عمقی دیواره شکم، سوزن را وارد فضای صفاقی می‌کنند. سپس فضای داخل صفاق را با فشاری حدود ۱۰ تا ۱۵ میلی‌متر جیوه از گاز دی‌اکسید کربن پر می‌کنند و یک برش ۱ تا ۲ سانتی‌متری داده می‌شود تا بتوان لاپاروسکوپ را به داخل شکم فرستاد. موقعیت برش بستگی به نوع عمل دارد.
در اتاق عمل لاپاراسکوپی:
یک رگ از شما گرفته می‌شود تا داروها و مایعات به شما تجویز شود.در صورتی که نیاز به بیهوشی عمومی باشد ، لوله‌ای وارد نای شما می‌شود یا ماسک اکسیژن متصل می‌شود تا تنفس به راحتی انجام شود. سوند (لوله نازک و قابل انعطاف) از طریق پیشابراه برای تخلیه مثانه کار گذاشته می‌شود. مقداری از موهای قسمت تحتانی شکم تراشیده می‌شود. ناحیه شکم و لگن با مواد ضد عفونی‌کننده تمیز می‌شود.
بعد از عمل لاپاراسکوپی:
شما حدود یک تا چهار ساعت در اتاق ریکاوری می‌مانید تا کاملاً به هوش آیید. پرستار نبض و درجه حرارت بدن شما را مرتباً کنترل می‌کند.
اگر احساس درد یا تهوع دارید داروی مناسب از طریق سرم برایتان تجویز می‌شود. به محض این‌که پزشک اجازه نوشیدن مایعات دهد داروهایتان به صورت قرص به شما داده خواهد شد. این زمان متفاوت است و مثلا در مورد کیسه صفرا حدود ۶ ساعت پس از عمل است.
برای مشاهده موضوعات مرتبط کلیک کنید.